İster İsen Bulasın Cânânı Sen - Yalçın Tura

Türk koro müziğinde dini veya ruhani diyebileceğimiz eserlerin niceliği, kültürümüzün diğer alanlarına göre daha az. Nedenini tartışmaya girsek, pek çok sebep bulunabilir. Ancak "iyi ki var" dediğimiz nadide yapıtlar var ki, onlardan biri de "İster İsen Bulasın Cânânı Sen".

Bu nedenle, bu eserle ilgili teknik bilgiye girmeden önce Yalçın Tura hocamıza teşekkür etmemiz gerek.

Ülkemizin en verimli bestecilerinden olan Y. Tura, Türk müziği ve uluslararası müzik kültürü alanındaki hakimiyetini bir potada eriten nadir bestecilerimizden. Müzikleri ile dinleyicinin kalbinde taht kurmuş bir usta.

Yazdığı onlarca orkestra, solo ve oda müziği eserinin, kırkı aşkın film müziğinin yanı sıra çocuklar için de umut dolu, pırıl pırıl eserleri var.

Bir eseri meydana getirmek çok büyük emek. Yalçın Tura, böyle bir emek verildikten sonra, bir yapıtın farklı çalgılar veya topluluklar ile seslendirilebilme potansiyelinin de önemini bilen, bunun için çalışmasını bizlerden esirgememiş hocalarımızdan.

Bu ilahi, 1984 yılında TRT kurumunca gösterilen "Küçük Ağa" dizisinin kulaklardan silinmeyen müziklerinden biri. Bugün, bağımsız olarak seslendirilmesinin yanı sıra, korolar tarafından da seslendirilebiliyorsa, bu öngörü sayesindedir.



“İster isen bulasın Cânânı” yapıtı ilahi formunda yazılmış,
Acemkürdi makamı ve Devr-i Hindi usülü kullanılmıştır.

Eserin şiiri, 17. yüzyılın büyük bir sûfî ve tasavvuf edebiyatı ustası olan Niyazi-i Mısri’ye aittir.

Mısri, tasavvuf düşüncesindeki Vahdet'iVücud anlayışını benimsemiştir. Varlık birliği olarak da ifade edilen bu anlayış, yaratan ve yaratılanın tek kaynaktan geldiğini; "bir" olduğunu savunur.

Bu anlayışı, bu şiirde açıklıkla görüyoruz:
Her şeyin cevabı ve çözümü içimizdedir; ancak “kendi kaynağımıza dönerek” ulaşabiliriz cânânımıza.

Yapıt boyunca sürekli vurgulanan “Gayre bakma, sende iste, sende bul” kelimeleri 300 yıl önceden gelerek bize
“Dışarıya değil, başkasına değil… kendine bak!” diyor:

İster isen bulasın cânânı sen,
Gayre bakma sende iste sende bul,
Kendi mir’atında gözle anı sen,
Gayre bakma sende iste sende bul.

Her sıfat kim sende var izle anı,
Gör ne sırdan feyz alır gözle anı,
Erişince zâtına özle anı,
Gayre bakma sende iste sende bul.

..................................................................................................................
Cânân: Gönülden sevilen./ Eski tasavvufta Tanrı.
Gayr: Ayrı, başka, yabancı.
Mir'at: Ayna
Feyz: Bolluk, çoğalma, ilerleme./İlim, irfan.
Zat:Kişi./Kendi, öz.
...................................................................................................................

Acemkürdi makamının renklerine yaklaşmak isteyenler için
küçük bir seçki hazırladım:

İhsan Özgen - Acemkürdi Taksim,
Yorgo Bacanos - Acemkürdi taksim,
İncesaz - Acemkürdi Saz Semaisi örnek olarak dinlenilebilir.

TRT'nin "Gönül Makamı" programı, bir oturumunu Acemkürdi makamına detaylı şekilde ayırmış. Burada da makamı yeni tanıyacaklar için kıymetli bilgiler ve icralar var.

...................................................................................................................

(Biz bu yapıtı Atilla Çağdaş Değer sayesinde keşfettik; bu keşfin çok sevimli bir hikayesi var.
Çok kısa bir süre içerisinde, eserle ilgili birkaç not ile birlikte bu anıyı da ekleyeceğim)

Yorumlar