En sevilen marşlarımızdan biri için zaman zaman sorulan bu soruya, meslektaşım Atilla Çağdaş Değer ile birlikte yanıt vermek istedik.
Öncelikle yukarıda paylaştığımız marşın notasına bakalım. Bu nota, alanda ulaşabildiğimiz en eski ve güvenilir kaynak olan Etem Üngör'ün "Türk Marşları" kitabında yer almaktadır:
Kitapta eserin adı Vatan Marşı; parantez içinde Mülkiye Marşı olarak geçmektedir.
Üngör, marşın yazılışı ile ilgili paylaştığı tarihsel açıklamada marşın ilk adının "Vatan Marşı" olduğunu, sonradan Mülkiye'nin öz marşı olduğunu belirtmektedir. Şiirin içinde yer alan "Ey vatan gözyaşların dinsin.." kısmının "Vatan" ismine ilham olduğunu düşünüyoruz:
Okul İstanbul'da bulunduğu sıralarda(1919) 19 yaşında bir öğrencisi Cemal Ethem (Yeşil) VATAN adlı bir şiir yazdı. O zaman Mülkiye okulunun müzik öğretmeni olan Musa Süreyya bey bu şiiri çok beğendi ve onu marş olarak besteledi. İlk adı Vatan olan bu marş sonradan MÜLKİYE MARŞI olarak okulun öz marşı oldu. (Üngör; a.g.y. s.283)
Bu marş, hepimizin bildiği gibi Mülkiye'nin marşıdır. Ancak zaman içerisinde sadece Mülkiye'ye değil tüm Türkiye'ye miras kalmış, Milli bayramlarda ve özel konserlerde sıklıkla söylenegelmiştir.
Bugün bu marşın ülkemizde "Mülkiye Marşı" ismi kadar "Vatan Marşı" olarak da anılmasının bizce ilk sebebi, yazılı kaynaklarda eserin Vatan marşı olarak geçmesidir. Zira sonradan basılan kitaplar, kaynak olarak Etem Üngör'ün adı geçen kitabını almışlardır.
Diğer bir nedenin de, ülkemizde zamanla oluşmuş bir evrim olduğunu düşünüyoruz. Tahminimizce Milli bayramlarımızda eserin ismi Vatan Marşı olarak geçtiğinde, herkesi kucaklayan bir isim olarak doğallıkla daha çok tercih edilmiş ve bu şekilde Vatan Marşı ismi yaygınlaşmıştır.
İsim paydaşlığı konusunun kaynağı ve bizce nedenleri açıkladığımız gibidir. Ancak asıl olan, Mülkiye'nin tüm Türkiye'ye çok sevilerek söylenen bir marş hediye etmesidir. Biz müzisyenler, bu marşı öğretirken hikayesini de paylaşıyoruz ve böyle bir marşı tüm Türkiye'ye kazandırdığı için Mülkiye'ye minnettarız.
Saygılarımızla;
Yazarlar: Çiğdem Aytepe ve Dr. Atilla Çağdaş Değer
Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı, Kompozisyon ve Orkestra Şefliği Anasanat Dalı
*Bu marştan konu açılmışken, korolarımızca fark edilmeden ve sıklıkla yapılan bir hatayı belirtmek ve marşın sözlerini paylaşmak isteriz:
Başka bir aşk istemez, aşkınla çarpan kalbimiz
Ey vatan gözyaşların dinsin yetiştik çünkü biz.
Gül ki sen neş'enle gülsün ay, güneş, toprak, deniz
Ey vatan gözyaşların dinsin yetiştik çünkü biz
Kaynak: Etem Üngör a.g.y.
Kanımızca yanlış kaynaklardan aktarılan bilgiler sonucu, "aşkınla çarpar kalbimiz" deniliyor. Bu yanlıştır. Doğrusu, yukarıdaki sözlerde olduğu gibidir. Cümlenin anlamı, "aşkınla çarpan kalbimiz başka bir aşk istemez" olarak anlaşılmalıdır.
Yorumlar
Yorum Gönder